ΜΑΡΙΑ ΧΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ "ΣΤΑΧΤΗ ΚΑΙ ΠΟΡΦΥΡΑ" ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΞΗ

  ΜΑΡΙΑ ΧΙΟΥ

για το "ΣΤΑΧΤΗ ΚΑΙ ΠΟΡΦΥΡΑ"

από τις εκδόσεις ΕΞΗ.

Πόσα κοχύλια χρειάζονται, στ’ αλήθεια, για να γεννηθεί μια σταγόνα πορφύρας; Πόσα πολλά όστρακα πρέπει να αφήσουν τον μαλακό βυθό της θάλασσας για να βάψουν με το βαθυκόκκινο χρώμα τους μία και μόνο φορεσιά; Αυτή η ερώτηση γυρόφερνε για τα καλά στον νου μου όταν ξεκίνησα να γράφω αυτό το βιβλίο. Και καθώς προχωρούσα και οι σελίδες ολοκληρώνονταν η μία μετά την άλλη, γνώριζα ήδη πως η απάντηση δεν μπορεί παρά να κρύβεται σε ένα και μόνο μέρος σε ολόκληρο τον κόσμο! Σε μια πόλη μαγευτική, την αρχόντισσα του Βοσπόρου, αυτή που αξιώθηκε πορφυρογέννητους αυτοκράτορες και άφταστα μεγαλεία. Αυτή, που σε άλλες εποχές, καταστράφηκε ολοσχερώς και για αιώνες τυλίχθηκε στα αποκαΐδια και τη στάχτη. Σε ένα τέτοιο μέρος, η ελληνίδα Σεβαστή και ο τούρκος Εμρέ αποκτούν ένα παιδί. Είναι ένα αγόρι που έχει δυο ονόματα, που μιλά δυο γλώσσες, που πατά σε δυο χώρες και γνωρίζει δυο Θεούς. Η πορφύρα των καλοαναθρεμμένων δεν αγγίζει ποτέ το κορμί του και όλη του τη ζωή την περνά σαν κυνηγημένος. Η νύχτα των Κρυστάλλων (Σεπτέμβρης 1955) τον σημαδεύει με έναν ιδιαίτερο τρόπο, τόσο ίδιο και τόσο διαφορετικό από αυτόν που σφράγισε την ψυχή του πρώτου του ξαδέρφου, του Αποστόλη, ενός αγοριού που γεννιέται μέσα σε ένα νόμιμο γάμο μίας ευυπόληπτης οικογένειας ελλήνων. Τα δυο παιδιά ζουν βίους παράλληλους αγγίζοντας τα άκρα της ανθρώπινης συνείδησης κι αργότερα, όταν τα χρόνια περνούν, εγκαταλείπουν τη Βασιλεύουσα και εγκαθίστανται στη φτωχική Αθήνα.

Ο Αποστόλης παντρεύεται και μαζί με τη γυναίκα του, τη Μαίρη, παίρνουν κοντά τους την αγαπημένη θεία Σεβαστή ενώ ο γιος της, το παιδί με τα πολλά ονόματα, χάνεται και για πολλά χρόνια αγνοείται. Ωστόσο όπου και να πήγε, όπου και να βρήκε καταφύγιο, ένα είναι το σίγουρο: πως τα βήματά του παρέμειναν ασταθή και αβέβαια όπως είναι όλων των ανθρώπων που ψάχνουν τον εαυτό τους στα τυφλά. Το ταξίδι του σκοτεινό, γεμάτο Κύκλωπες και Λαιστρυγόνες. Όποιος τον γύρεψε ήταν σαν να γύρευε την πορεία προς το κέντρο της δικής του ψυχής. Όλοι το θέλουν μα πόσοι πραγματικά το μπορούν; Η Σεβαστή πασχίζει αλλά πρωτίστως πρέπει να αφήσει πίσω της κάθε ίχνος μνησικακίας. Ο Εμρέ να ανοίξει, έστω και εν αγνοία του, ένα μυστικό δίαυλο επικοινωνίας με τον γιο του αλλά και τη χαμένη του συνείδηση. Τα δυο μεγάλα παιδιά του Αποστόλη και της Μαίρης  να βγουν νικητές μέσα από τον σκληρό κόσμο της εφηβείας, την ανασφάλεια και τον εγωισμό. Η μητέρα τους να ελευθερωθεί από τα μυστικά του παρελθόντος και ο πατέρας να πάψει να μετράει τα πλούτη του προσπαθώντας να λογαριάσει πόση ακριβά κοστίζει η δόξα και η απληστία. Και τελικά από όλους αυτούς, μονάχα η μικρή τους κόρη, η Βάγια, δεν χρειάζεται να κάνει ούτε βήμα. Ίσως γιατί για αυτήν, ο χρόνος μοιάζει λες και έχει σταματήσει πίσω από το ατελείωτο τικ τακ  του εκκρεμές του Νεύτωνα. Οι ειδικοί λένε πως το κορίτσι ανήκει στο ευρύ φάσμα του αυτισμού. Όμως, είναι αδιαμφισβήτητα η μόνη πως έχει τη δυνατότητα να επικοινωνήσει πραγματικά. Μπορεί να το κάνει με έναν δικό της ιδιαίτερο τρόπο αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινός για αυτούς που έχουν την ικανότητα να τον νιώσουν. Άλλωστε και οι υπόλοιποι που μιλούν, γελούν και αγγίζονται ελεύθερα, πόσα κατάφεραν από την καρδιά τους να πουν; Και πόσα με τη καρδιά να καταλάβουν;…        

Αυτό είναι το ερώτημα που κυριάρχησε τελικά μέσα μου κατά τη διάρκεια της συγγραφής αυτού του βιβλίου. Και σκέφτηκα ότι ίσως όπως χρειάζεται να συνθλιβούν πολλά κοχύλια για μια ακριβή σταγόνα από κόκκινο χρώμα, έτσι να χρειάζονται και πολλά επίπονα μαθήματα για ένα και μόνο πολύτιμο ανθρώπινο βήμα. Οι ήρωες μου, αγαπημένοι όλοι, άντεξαν μέχρι το τέλος. Και η Κωνσταντινούπολη, το μαγευτικό αυτό σταυροδρόμι των ποικιλόμορφων λαών και των αντίπαλων Θεών, τους έδωσε δύναμη για να βγουν νικητές όπως νικήτρια θα βγαίνει και η ίδια πάντοτε!

 

Ένα μικρό απόσπασμα που περιέχει μέσα του τα λόγια της Σεβαστής προς τον άρρωστο Εμρέ.

«Εμρέ μου, ξύπνα, τζανίμ, να με δεις. Ξύπνα να μου πεις αν γέρασα. Τα μαλλιά μου γιόμισαν χιόνια. Σαν τα χιόνια που ‘πιανε τους χειμώνες ο τόπος μας. Θυμάσαι, καλέ μου, που παίζαμε με τις νιφάδες στη γειτονιά; Άμα ξυπνήσεις, θα σε πάγω σε ένα μέρος που πιότερο μαζεμένο χιόνι δεν έχεις ματαδεί. Είναι πάνω από την Πόλη μας, στο κάστρο του Αετού. ‘Κειδά έχει μια καλύβα χωμένη κάτω από τα πεύκα και τις βελανιδιές. ‘Κειδά οι Θεοί κάμουνε ειρήνη και παίζουνε πόλεμο μονάχα με το χιόνι…»      

Δείτε περισσότερα για το βιβλίο και την συγγραφέα ΕΔΩ

Θύμησες μιας άλλης εποχής που ο χρόνος δεν μπόρεσε ποτέ να σβήσει.

Κωνσταντινούπολη, Σεπτέμβρης 1955. Ο ουρανός φλέγεται και το κακό ρέει λάβα καυτή, σκορπίζοντας στάχτη και πορφύρα στο πέρασμά της. Άντρες με πρόσωπα τραχιά, με λοστούς και παραγγέλματα παρελαύνουν στα σοκάκια της πόλης. Αναγνωρίζουν τα σημάδια στους τοίχους και σπάνε κάθε τι ελληνικό. Με το αίμα πιάνουν το δίκιο και το λερώνουν.

Η Σεβαστή τρέμοντας ξεχύνεται στους δρόμους. Το σπίτι της έχει στιγματιστεί, το μαινόμενο πλήθος κατευθύνεται προς το μέρος της. Φωνάζει απεγνωσμένα, μα τη φωνή της σκεπάζει ο θρήνος και οι κραυγές αυτών που τρέχουν να σωθούν. Ο Εμρέ καλείται αυτή τη δύσκολη στιγμή να επιλέξει. Θα προστατέψει την Ελληνίδα που αγαπά ή θα την αφήσει έρμαιο στα χέρια του όχλου; Η Σεβαστή στα μάτια του διαβάζει την αλήθεια. Η αποκάλυψη την τρομάζει. Για μία και μοναδική στιγμή σκέφτεται το παιδί τους. Μετανιώνει. Και τότε, τη νύχτα του μεγάλου διωγμού παίρνει την απόφαση…

Είκοσι χρόνια μετά, ο Εμρέ αποφασίζει να αναζητήσει τη γυναίκα που αγάπησε. Τότε οι μοίρες παίρνουν θέση και αρχίζουν να γνέθουν τα νήματα… Οι πρωταγωνιστές της ζωής θα κριθούν για τις επιλογές τους. Θα αγαπήσουν, θα τολμήσουν, θα πληγώσουν και θα πληγωθούν, πληρώνοντας το τίμημα ενός παρελθόντος που βυθίστηκε στις στάχτες…

«Ζούσα με τη λαχτάρα της επιστροφής πως ίσως μια μέρα θα ξανάβλεπα τον χαμένο μου παράδεισο».

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Μαρία Χίου γεννήθηκε το 1975 σ΄ ένα προάστιο της Αθήνας. Από μικρή ηλικία έκρυβε μέσα της το μεράκι της συγγραφής και στο παιδικό της δωμάτιο σκαρφιζόταν παραμύθια. Την εποχή εκείνη, οι ήρωες που μαστόρευε δεν ήταν ρεαλιστικοί αλλά εμπνευσμένοι από ιστορίες φαντασίας. Μετά μεγάλωσε και μαζί της μεγάλωσαν και εκείνοι. Απέκτησαν πιο στέρεα χαρακτηριστικά, αρετές και αδυναμίες. Ήταν πραγματικοί ήρωες -ήρωες της ζωής- που, όπως και εμείς, έκτιζαν τον εαυτό τους με κόπο. Λες και ήταν αγάλματα, παλαιά και σύγχρονα, σαγηνευτικά και αποτρόπαια, «ευανάγνωστα» και «δυσνόητα», αγάλματα που ωστόσο κρατούσαν τα ίδια το καλέμι και σμίλευαν, μέσα από τα πάθη, τη μορφή τους.