Η ΑΠΟΙΚΙΑ ΤΗΣ ΛΗΘΗΣ-ΚΛΑΙΡΗ ΘΕΟΔΩΡΟΥ-ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Ξεκίνησα να το διαβάζω και έχοντας στο νου θετικές απόψεις από άλλους αναγνώστες και όσα άκουσα στην παρουσίαση του στην πόλη μου, θεώρησα ότι λόγω θεματολογίας και γραφής θα καταταχθεί στα αγαπημένα μου.Και δεν έπεσα έξω!! Έμαθα στοιχεία για την "αποικία" της Λέρου που δεν γνώριζα.Είχα μεν ακούσει για το ψυχιατρείο της Λέρου αλλά δεν γνώριζα ότι "....πολλοί από τους τρόφιμους δεν ήταν σε καμία περίπτωση άρρωστοι.Κάποιοι ήταν απλώς επιληπτικοί.Άλλοι ήταν απλώς κλέφτες ή απόκληροι,περιθωριοποιημένοι από τις οικογένειες τους για διάφορους λόγους,ενώ κάποιοι τρίτοι είχαν βαριές σωματικές αναπηρίες,τη φροντίδα των οποίων δεν ήταν διατεθειμένος να αναλάβει κανείς...(σελ.269) Η κ.Θεοδώρου μετά από σοβαρή όπως φαίνεται έρευνα,μέσω της ζωής της οικογένειας που πρωταγωνιστεί στο μυθιστόρημα της, μας παρουσιάζει τη ζωή των τροφίμων του ψυχιατρείου, της "αποικίας'' όπως την αποκαλούσαν οι ντόπιοι.Και μαθαίνουμε πολλά για την αποικία που τουλάχιστον εγώ αγνοούσα. Αθήνα 1991 η νεαρή Έλλη ξεκινά να ξεδιαλύνει το θολό παρελθόν της οικογένειας της.Η συγγραφέας εναλλάσοντας με μαεστρία το χθες με το σήμερα(η ιστορία εκτυλίσσεται κυρίως ανάμεσα στο 1975 και το 1991) παρουσιάζει τα γεγονότα που σημάδεψαν την οικογένεια της Έλλης όπως τα βίωσε-αισθάνθηκε ο κάθε ήρωας. Εναλλάσσονται σελίδα σελίδα ο χρόνος,τα πρόσωπα,οι σκέψεις,τα συναισθήματα,οι αποφάσεις,οι πράξεις μέσα από την, σε πρώτο πρόσωπο, αφήγηση των πρωταγωνιστών.Ο αναγνώστης με τον τρόπο αυτό μπαίνει στη διαδικασία να κρίνει πράξεις κι αποφάσεις αλλά μετά από λίγες σελίδες καταλήγει στο να αναθεωρήσει όλα όσα σκεφτόταν μια και βλέπει και την άλλη όψη του νομίσματος,δηλαδή το ίδιο γεγονός όπως ξεχωριστά το βιώνει ο κάθε ένας από τους ήρωες.

Και για να δώσω ένα παράδειγμα, η συνέχεια του αποσπάσματος που αναφέρω παραπάνω έχει ως εξής:"..Από αξιόπιστες πηγές γνώριζα καλά ότι τουλάχιστον ένας στους τέσσερις τροφίμους στο Ψυχιατρείο της Λέρου θα μπορούσε στην πραγματικότητα να ζει εκτός ιδρύματος χωρίς να χρειάζεται κάποια βοήθεια.Αποτελούσε κοινό μυστικό λοιπόν πως,αν ήθελες να ξεφορτωθείς κάποιον με τη βούλα του νόμου,το μόνο που χρειαζόταν ήταν χρήμα και κάποιες καλές διασυνδέσεις.Θυμάμαι ακόμα την αποστροφή που μου προκαλούσαν οι αναφορές σε κάποιους που είχαν λύσει τα οικογενειακά τους προβλήματα κατ'αυτόν τον τρόπο.Ποτέ δε θα μπορούσα να φανταστώ ότι εγώ ο ίδιος θα έπαιρνα μια τέτοια απόφαση,κι όμως,όταν έφτασε εκείνη η ώρα,ήταν σαν να μην υπήρχε άλλη επιλογή." (σελ.269).
Ένα δυνατό βιβλίο με το οποίο έμαθα στοιχεία για την αποικία της Λέρου τα οποία αγνοούσα παντελώς,"επισκέφτηκα' τον Πειραιά της νύχτας,μου δημιουργήθηκε η επιθυμία να επισκεφτώ το νησί της Λέρου και αποδείχθηκε για άλλη μια φορά πόσα άσχημα συμβαίνουν στον κόσμο της νύχτας αλλά και κοντά μας, δίπλα μας, και όσο και αν όλα αυτά είναι άγνωστα για μένα ή τον καθένα από εμάς συμβαίνουν ακόμα και σήμερα. Δεν θα πρέπει να βιαζόμαστε να κρίνουμε βάση μιας εικόνας,εκ του αποτελέσματος χωρίς να γνωρίζουμε τι έχει προηγηθεί ή όλη την ιστορία.Γιατί όπως πολύ σωστά αναφέρει μέσω της Έλλης η συγγραφέας στο τέλος του οπισθόφυλλου " Είναι πολύ άσχημο να μην έχει κανείς μέλλον,είναι όμως κυριολεκτικά αφόρητο το να μην έχει παρελθόν".

ΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Λέρος 1975. Ένα αρματαγωγό του Πολεμικού Ναυτικού προσεγγίζει το λιμάνι του μικρού, ακριτικού νησιού. Μέσα του, δεμένοι χειροπόδαρα, άντρες και γυναίκες, επιβάτες σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή με προορισμό την «Αποικία», όπως αποκαλούν οι ντόπιοι το ίδρυμα, που, παρά την αποστροφή που τους προκαλεί, τους εξασφαλίζει το ψωμί τους. 

Ανάμεσα στα ανθρώπινα ράκη που καταφθάνουν στο νησί είναι και ο δεκαεξάχρονος Άλκης. Ο δικός του εγκλεισμός όμως, όπως και κάποιων άλλων που νοσηλεύονται στη Λέρο, ουδεμία σχέση έχει με κάποια ψυχική ασθένεια. Οικογενειακά μυστικά που δεν μπορούν να βγουν στο φως της συντηρητικής κοινωνίας, ανίερα ερωτικά πάθη και αναπηρίες κάθε μορφής θάβονται εκεί μια για πάντα. Άνθρωποι ξεγραμμένοι, με το κλειδί της τύχης τους πεταμένο στα αζήτητα, καλούνται να συμβιώσουν σε ένα περιβάλλον εχθρικό και τρομακτικό συνάμα. 

Χρόνια αργότερα, η νεαρή Έλλη προσπαθεί απεγνωσμένα να ξεδιαλύνει το θολό παρελθόν της οικογένειάς της. Εγκλωβισμένη σε έναν κυκεώνα σκοτεινών μυστικών, αμφιταλαντεύεται μεταξύ αλήθειας και ψέματος, έρωτα και απελπισίας. Η Έλλη παλεύει να καταλάβει, να συγχωρέσει, να προχωρήσει. Μονάχα όμως η αλήθεια, όσο σκληρή κι αν είναι, μπορεί να της χαρίσει μια φυσιολογική ζωή. Γιατί «είναι πολύ άσχημο να μην έχει κανείς μέλλον, είναι όμως κυριολεκτικά αφόρητο το να μην έχει παρελθόν».