Οι δρόμοι της βροχής πάτησαν και με τα δύο πόδια στην καρδιά μου!!!Λάτρεψα την γραφή,τις εκφράσεις,τις λέξεις που χρησιμοποίησε η συγγραφέας τις οποίες δεν έχω τις φιλολογικές γνώσεις για να αναλύσω-κρίνω γι'αυτό απλά θα πω πως βρήκαν στόχο την καρδιά μου και της δημιούργησαν πλήθος συναισθημάτων.Ξαναέζησα τον ξεριζωμό,τον πόνο,τη δυστυχία που έζησαν οι Θρακιώτες μέσα από τις ξεχωριστές ιστορίες που με μαεστρία παντρεύει η συγγραφέας με πλήθος ιστορικών στοιχειών, μερικά από τα οποία γνώριζα από τις αφηγήσεις του παππού μου που βίωσε τον ξεριζωμό.
Χρονικά το βιβλίο ξεκινά το 1922 και τον ξεριζωμό των κατοίκων της Ανατολικής Θράκης(με αναφορές και στον πρώτο ξεριζωμό το 1913-1914,τον οποίο οφείλω να ομολογήσω δεν γνώριζα) και φτάνει στο φθινόπωρο του 1974.Τρεις γυναίκες Γιασεμή η Θρακιώτισσα,Σουμέλα η Πόντια και Βερονίκη η Αρμένισσα παίρνοντας το δρόμο της προσφυγιάς θα συναντηθούν τυχαία στη Σαλονίκη το 1922,θα μου συστηθούν,θα μου διηγηθούν τις ιστορίες τους και θα με κάνουν(κυρίως η Γιασεμή) αθέατο θεατή-συνοδοιπόρο στις ζωές τους ως το 1972 και θα "ζήσω" μαζί τους τον ξεριζωμό,την προσφυγιά,την κατοχή,τον εμφύλιο.Θα με συστήσουν και σε πολλούς άλλους ήρωες του βιβλίου που άλλους θα τους αγαπήσω για την ευαισθησία τους,τη σοφία τους,τη γενναιότητα τους κι άλλοι θα με γεμίσουν με αρνητικά συναισθήματα λόγω της κακίας,της βαναυσότητας,της βίας τους.
Αγαπώ τα ιστορικά μυθιστορήματα,μια και μέσω αυτών γνώρισα άγνωστες πτυχές της ιστορίας της πατρίδας μας,την οποία δυστυχώς δεν έχουμε διδαχθεί στο σχολείο, και έχοντας μόλις κλείσει το βιβλίο το τοποθετώ στις πρώτες θέσεις της λίστας με τα αγαπημένα μου ιστορικά μυθιστορήματα,διαβάζοντας ξανά και ξανά σημεία που με συγκλόνισαν και έχοντας σημειώσει πολλές φράσεις που μίλησαν στην καρδιά μου μερικές από τις οποίες παραθέτω παρακάτω:
"Το κορμί γερνάει,μα η καρδιά ...γερνάει άραγε,Γιασεμή μου;Ή μήπως ξεχνάει;Όσο χτυπά αυτή η ρημάδα η καρδιά,ομορφιά μου,όσο αισθάνεται,όσο θυμάται ελπίζει!"(σελ.427).
"Ο θάνατος είναι ακατανόητος ακόμη και όταν σε βρίσκει στο κρεβάτι σου,όπως τη μάνα.Είναι όμως εντελώς παράλογος,απαράδεχτος,σκληρός όταν σε βρίσκει σε μια σκοπιά,σ'ένα ύψωμα.....τι εικόνες παίρνουν,άραγε,μαζί τους αυτοί που πεθαίνουν ολομόναχοι στο πεδίο της μάχης;Πιστεύεις ότι παίρνουμε μαζί μας κάποιες εικόνε,φίλε;"Δεν ξέρω αν το πιστεύω .Κείνο που ξέρω όμως είναι ότι την ώρα εκείνη θα ήθελα να έχω δίπλα μου κάποιον δικό μου,κάποιον αγαπημένο".(σελ. 452)
"Για να μείνει όρθια η πατρίδα πρέπει να μείνουν όρθιες οι οικογένειες.Χωρίς αυτές πατρίδα δεν υπάρχει.". "Εγώ το βλέπω ανάποδα μάνα",έκανε παραιτημένα ο Γιώργης, "αν δεν υπάρχει πατρίδα,πως θα υπάρχουν σπίτια και οικογένειες;".(σελ. 461)
"Ο φόβος,παντού και πάντα ο φόβος'' μουρμούρισε σαν να σκεφτόταν δυνατά η γριά."Από την πρώτη μέρα μας μέχρι την στερνή μας πάντα κάτι φοβούμαστε.Πότε τη ζωή πότε τον θάνατο.Να,εγώ έχασα τον γιο μ',τη νύφη μ',έζησα προσφυγιά,φτώχεια,πολέμους,άδειασε το στόμα μου από δόντια,μάδησαν τα τσίνορά μου,όλα με πονούν και ακόμα φοβάμαι.....Τώρα που απόμεινα μια χούφτα κόκαλα,ξέρεις τι φοβούμε;Τη μοναξιά!Μην είμαι μοναχή φοβούμε,όταν ο Αρχάγγελος ανοίξει την πόρτα μου." (σελ.475).
ΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Τρεις γυναίκες, ακολουθώντας διαφορετικό δρόμο η καθεμία –ή ίσως εν αγνοία τους τον ίδιο–, συναντιούνται, το 1922, στη Θεσσαλονίκη.
Η Σουμέλα, η Πόντια, και η Βερονίκη, η Αρμένισσα, κουβαλούν το προσωπικό τους δράμα και το φορτίο της γενοκτονίας των συμπατριωτών τους. Η Γιασεμή, η Θρακιώτισσα, από την άλλη, φτάνει στη Σαλονίκη έχοντας στα σπλάχνα της τον καρπό του βιασμού της από έναν Τούρκο.
Η Κατοχή και ο Εμφύλιος αφήνουν καινούργια οδυνηρά σημάδια στη ζωή της Γιασεμής, ξυπνούν όμως και τις τύψεις της για μυστικά που ποτέ δεν ξεστόμισε. Θα αφήσει τη ζωή να κινεί τα νήματα ερήμην της ή θα καταφέρει να την αλλάξει; Τι θα συμβεί όταν, έπειτα από χρόνια, αποφασίσει να βγάλει από τα ντουλάπια της ψυχής της σκελετούς και δαίμονες;
Ένα ταξίδι γεμάτο τραύματα και μυστικά, αγάπες, έρωτες και απουσίες, συναντήσεις που καθορίζονται από την Ιστορία και τη μοίρα. Ένα μυθιστόρημα όπου τα γεγονότα και οι καταστάσεις ανατρέπουν τις ζωές των ηρώων, δημιουργούν όμως ευκαιρίες και διεξόδους για να βγουν από τη δίνη όπου τους έριξαν.
